تفسیر بالینی
آزمون آدمك گودیناف
آزمون تصویرآدمک گودیناف و بررسی شخصیت کودکبر اساس ترسیم آدمک
به طور کلی روش نمره گذاری در آزمون تصویر آدمک گودیناف از این قرار است که به هر قسمتی از تصویر یک نمره تعلق می گیرد که مجموع آنها 51 تجاوز نمی کند. با استفاده از جدول مخصوص، نمره خام تبدیل به سن عقلی می شود و از رابطه 100×سن تقویمی ÷ سن عقلی بهره هوشی کودک بدست می آید.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1- سر وجود داشته باشد.
2-پا کشیده شده باشد.
3-دست کشیده شده باشد( یک یاهر دو دست).
4-بدن کشیده شده باشد.
5-طول بدن طویل تر از عرض آن باشد.
6-شانه ها کشیده شده باشد.
7-بازوها و پاها به تنه چسبیده باشند.
8- پاها به تنه و دستها به تنه درنقاط انتظار رفته چسبیده شده باشند.
9-گردن کشیده شده باشد.
10-دنبال گردن به سر و تنه مربوط باشد.
11-چشم ها کشیده شده باشد.
12-بینی کشیده شده باشد.
13-دهان کشیده شده باشد.
14-دولب دیده شوند.
15-سوراخ ها یاحفره های بینی کشیده شده باشد.
16-موها کشیده شده باشد.(جزئی ترین مقدار مو).
17-موها کامل کشیده شده باشد.
18-علامتی از لباس کشیده شده باشد.
19-دو قطعه لباس کشیده شده باشد.
20-تمام بدن پوشیده از لباس باشد.
21-چهار قطعه لباس مشخص باشد(کراوات، کلاه، جوراب ، کفش ، پیراهن و کت و شلوار).
22-لباس رسمی یا یونیفرم باشد( یونیفرم مدرسه هم نمره می گیرد).
23-انگشتان کشیده شده باشد(هر اثری ازانگشت کافی است).
24-تعداد انگشتان درست باشد.
25-شکل و قواره انگشتان درست باشد.
26-شست متمایز باشد.
27-دست متمایز از انگشتلان باز باشد(کف دست کشیده شده باشد).
28-بازوها کشیده شده باشد.
29-زانو کشیده شده باشد.
30-تناسب سر نسبت به بدن مراعات شده باشد.
31-تناسب بازوها و دست ها نسبت به بدن حفظ شده باشد.
32-پاها متناسب کشیده شده باشد.
33-کف پا متناسب باشد.
34-پاها متمایل به بالا نباشند.
35-دست ها و پاها دو بُعدی کشیده شده باشند.
36-پاشنه کفش یا پاشنه پا کشیده شده باشد.
37-هماهنگی خطوط کلی حفظ شده باشد (دست نلرزیده باشد).
38-هماهنگی خطوط کلی و جزئی حفظ شده باشد( نقاشی دقیق باشد).
39-هماهنگی خطوط سر ( موها ودور سر به دقت کشیده شده باشد).
40-هماهنگی خطوط تنه حفظ شده باشد.
41-هماهنگی خطوط دست ها و پاها حفظ شده باشد.
42-هماهنگی خطوط چهره حفظ شده باشد.
43-گوش ها کشیده شده باشد.
44-تناسب گوش ها حفظ شده باشد.
45-مردمک چشم کشیده شده باشد.
46-تناسب چشم حفظ شده باشد.
47-در تصاویر نیمرخ و تمام رخ چشم دارای حالت باشد.
48-چانه و پیشانی هر دو کشیده شده باشد.
49-برآمدگی شانه در تصویر نیمرخ معلوم باشد.
50-نیمرخ ناقص باشد(یعنی تنه و نیمرخ ناقص).
51-نیمرخ باشد.
جدول تبدیل نمرات خام به سن عقلی
سن عقلی |
نمره خام |
سن عقلی |
نمره خام |
سن عقلی |
نمره خام |
سن عقلی |
نمره خام |
9-10 |
31 |
3-8 |
21 |
9-5 |
11 |
3-3 |
1 |
0-11 |
32 |
6-8 |
22 |
0-6 |
12 |
6-3 |
2 |
3-11 |
33 |
9-8 |
23 |
3-6 |
13 |
9-3 |
3 |
6-11 |
34 |
0-9 |
24 |
6-6 |
14 |
0-4 |
4 |
9-11 |
35 |
3-9 |
25 |
9-6 |
15 |
3-4 |
5 |
0-12 |
36 |
6-9 |
26 |
0-7 |
16 |
6-4 |
6 |
3-12 |
37 |
9-9 |
27 |
3-7 |
17 |
9-4 |
7 |
6-12 |
38 |
0-10 |
28 |
6-7 |
18 |
0-5 |
8 |
9-12 |
39 |
3-10 |
29 |
9-7 |
19 |
3-5 |
9 |
0-13 |
40 |
6-10 |
30 |
0-8 |
20 |
6-5 |
10 |
بالاتر از 12 سال |
51 |
|
|
|
|
|
|
بررسی شخصیت کودک براساس ترسیم آدمک
دستور اجرا وشرایط بکار بستن آزمون
آزمون را می توان بصورت فردی یا گروهی اجرا کرد هرکودک یک جعبه مداد رنگی که شامل هفت رنگ است دریافت می کند.آبی، سبز، قرمز، زرد، بنفش ،قهوه ای وسیاه.
همچنین یک مداد سیاه یک مداد پاک کن ویک ورقه کاغذ به ابعاد 5/9×21 به صورت عمودی دراختیار کودک قرارداده می شود آزمایشگر به آزمودنی می گوید:
"روی این کاغذ یک آدمک (یا آدم)بکش تا آنجائیکه می شود قشنگ باشد واگر دلت خواست آن را رنگ کن" می گذاریم که آزمودنیها هرطور دلشان می خواهد مقاشی کنند بدون آنکه به آنها کمک کنیم ویا به انتقاد ارزشیابی یاتلقین مبادرت نمائیم فقط به آزمودنیها یی که تردید هائی نشان می دهند باید گفته شود، خوبه ادامه بده .
اگر کودکی به طرح پرسشهائی درباره شیوه اجرای ترسیم مبادرت کرد به او گفته می شود که" هرکاری می خواهی بکن، هرطور دلت می خواهد، همان جوری خوبه" .
آزمونی ها رامورد انتخاب جای نقاشی ابعاد آن ،استفاده ازکاغذ درجهتی غیر ازآنکه به وی ارائه شده است اضافه کردن عناصر دیگری غیر ازموضوع پیشنهاد شده .
رنگهای بکار رفته، یا اقناع از رنگ کرده و جز آن آزاد می گذاریم چه انتخاب ارتجالی همه این شیوه ها واجد معانی است .
می توان یک مداد تراش دراختیار آزمونی گذاشت تا هرکودک همه رنگها را در اختیار داشته باشد . نام ونام خانوادگی وتاریخ تولد کودک روی ورقه نوشته شود.
تذکر:اجرای دقیق این دستورالعمل بسیار اهمیت دارد تجربه نشان داده است که کوچکترین تغییری دردستوراجرا می تواند درتحقق ترسیم تغییرات مهمی ایجاد کند دستوراجرا باید نسبت به جنسیت واجد ابهام باشد.
وقتی آزمون بصورت فردی اجرا می شود یادداشت فرآیند کارآزمودنی بسیار آموزنده است ازکجا شروع می کند، چه چیزهایی راپاک می کند وتغییر می دهد کارش بصورت منظم وتعقلی است یابراساس الهامات لحظه ای و واجد برانگیختگی، همچنین باید گفته های ار تجایی کودک یادداشت شوند چه ازاین راه می توان اطلاعات جالبی بدست آورد که به روشن شدن معما ی پاره ای ازجنبه های غیر قابل درک ترسیم کمک می کنند.
ازآزمودنی های بزرگترحتی می توان درخواست کرد که مقاصد خود را درمورد نقاشی اجرا شده به تعریف یک قصه اززبان خودشان ویااززبان شخص ترسیم شده (مثل مقاشی های متحرک)بیان کنند.
می توان بیان فکر کودک به پاس یک پرسشنامه تسهیل کرد:آدمک چند سالش است، مرد است یازن است (درصورتیکه مشخص نباشد)کجای آدمک رابهتر کشیده ای ؟کجای آدمک رابدتر کشیده ای ؟داره چکارمی کنه؟ آیاچیزی کم داره؟آیا راضی وخوشحال است؟آیا کاربدی کرده ؟ آیا دوستش دارند؟ آیا عصبانی است؟ آیا می ترسد؟.جزآن.
همچنین می توان براساس روش مک اوورازکودک خواست که به ترسیم متوالی دوشخص (یک زن ویک مرد)بپردازد.پاره ای ازمؤلفات با استفاده ازشیوه ترسیم متوالی چندین آدمک به تجسمات بیش از پیش عمیق قدیمی وناهشیارانه شخصیت دست یافته اند.
حتی می توان ازکودک خواست که برترسیم آدمکی که احساساتی رانشان می دهد بپردازد :آدمک خوشبخت، بدبخت، خشمگین، وحشت زده و...
چنین شیوه ای به بروز انگیزه هایی درارتباط با خوشبختیها یابدبختیها، خشمها یاترسهای مشخص آزمودنی منجرمی شود.
محدودیت سنی بین 14-2 سال است ومحدودیت وقت ندارد.
بخش دوم کتاب روانشناسی بالینی برگسون
ساختمان مقیاس رشد یافتگی
علامت هایی را که درنقاشی های کودکان بهنجار ظاهر می شود می توان بدو گروه بزرگ تقسیم کرد:
1-علائمی که گاه گاه درهمه سنین مشاهده می شوند یاآنکه هرچند فراوانی آنها براساس سن افزایش می یابد اما هرگز بفراوانی قابل ملاحظه ای (75%)منجر نشده واستقرار نمی یابد این نوع علامتها راعلائم متفرق یاپراکنده نامیده اند.
2-علائمی که فراوانی آنها منظماً با سن افزایش می یابد و به حد 75% می رسند این علامتها راعلائم تحولی نامیده اند درمقیاس رشد یافتگی فقط علائم تحولی درنظرگرفته شده وبراین اساس هفتاد ماده پذیرفته شده است برای آنکه اهمیت نسبی که کودکان برای بخشهای مختلف اندام آدمک قائل می شوند برجسته گردد.مقیاس کلی به سه مقیاس جزئی تقسیم شده است:
الف- سر(22ماده) ب-طرح بدنی (22 ماده) ج-لباس(14 ماده)
یک مقیاس چهارم که درمقیاس کلی گنجانده نشده است درارتباط بابکار بستن رنگ است.
شخصیت کودک براساس ترسیم آدمک
فهرست هفتاد ماده جزئیات تحولی به قرارزیراست:
الف.سر
1-وجود سر:سرمعمولاً بصورت یک دایره کم وبیش نامنظم است.
2-وجود چشمان :بصورت یک نقطه یا با جزئیات بیشتر نشان داده می شود.
3-وجود هان:بصورت یک نقطه یاخط افقی
4-وجود بینی :بصورت یک خط عمودی یک دایره دونقطه یا با جزئیات بیشتر ترسیم می شود.
5-وجود موها :حتی اگر بصورت چنددخط ساده یاهاشور نشان داده شود اما رنگ آن با واقعیت منطبق باشد(قهوه ای، سیاه، زرد).
6-رنگ واقع نگر صورت :زمینه صورت یا نباید رنگ شده باشد یارنگ صورتی باشد وخط پیرامونی درهر مورد باید سیاه کشیده شده باشد.رنگها، چشمها ،دهان یاعناصر دیگر صورت می تواند واقع نگر نباشد.
7-رنگ واقع نگر چشمان :رنگهای سیاه، قهوه ای، آبی، سبز پذیرفته می شود و همچنین اگررنگ بکارنرفته باشد نمره داده نمی شود.
اگرکودک مردمک چشم یاکره چشم رارنگ کرده باشد اهمیت ندارد.
8-رنگ واقع نگر دهان یاحدود دهان باید با مداد سیاه یا با مداد قرمز مشخص شده باشد.
9-شکل بیضی چشمان : چشمها باید با دوخط کشیده شده باشند یاآنکه یکسره رنگ شده باشند اما درازای آنها بصورت افقی باشد.
10-وجود لااقل دوجزء مثل ابرو پلک مردمک درچشمها .
11-واقع نگری کامل رنگ چهره و خط پیرامون صورت باید با مداد سیاه کشیده شده و زمینه آن صورتی یا بدون رنگ باشد هیچیک ازرگه های چهره نباید شامل رنگهای غیرواقعی باشند مثلاً بینی قرمز چشمان بنفش مژه های سبز وجزآن چشمها می توانند آبی، سبز ،قهوه ای یاسیاه باشند ودهان بدون رنگ یاقرمز.
12-شکل تحول یافته دهان ،دهان باید بادوخط کشیده شده وبشکل بیضی باشد.
13-فاصله صحیح چشمها که مرکز چشمها باید صورت را به سه بخش مساوی تقسیم کند.
14-جای درست قرارگرفتن صحیح چشمها ازلحاظ طول نسبت به درازای صورت به چشمها باید تقریباً دروسط طول سر (یادرنظرگرفتن موها)قرارگرفته باشد.
15-شکل پیشرفته یابسیار پیشرفته بینی.
16-شکل پیشرفته یاوجود "مدل" درموها:باید طوری ترسیم شده باشد که دور سر رابدون شفافیت قرارگیرند یاواجد یک مدل خاص شوند(فرق سرموها ی بافته قبول نیست).
17-رنگ واقع نگربینی :درترسیم بینی فقط خط سیاه پذیرفته می شود(قرمز قابل قبول نیست).
18-حداقل وجود سه جزء درچشمها :مژه ،ابرو ،مردمک، پلک.
19-وجود مردمک چشم.
20-وجودابروها.
21-وجودرنگ قرمز دهان.
22-مدل مخصوص موها:فرق سریاموهای بافته یا حلقه های موها باید نشان داده شده باشد.
23-جای صحیح چشمها ازطول وازعرض به مواد 13و14 رجوع شودن هردو علامت باید موجود باشند.
2-طرح بدنی:
1- آدمک قابل شناسایی:چند عنصر بدن یا سر باید وجود داشته وقابل تمایز باشند وفقط بصورت چند خط پراکنده ترسیم نشده باشند.
2- نقاشی درصفحه واجد جهت باشد :محور عمودی آدمک باید به موازات کناره های کاغذ بوده وبه صورت مایل نباشد (مثل اینکه درحال افتادن است)مگر آنکه آزمودنی عمداً بخواهد حرکتی رانشان دهد.
3- لااقل دوجزء ازجزئیات زیر باید موجود باشند:سر،چشمها، دهان، موها، تنه یاساقهای پا.
4- وجود تنه:بهرشکلی که ترسیم شده باشد خط یاشکل هندسی مانند دایره ،بیضی ،مربع ،مستطیل یا مثلث .
5- وجود بازوها:هرشکلی پذیرفته می شود .خطوط ساده یا پیچیده حتی اگر درمحل صحیح قرارنگرفته باشند.
6-وجود ساقها :هرشکلی پذیرفته می شود .خطوط ساده یا پیچیده حتی اگر درمحل صحیح قرارنگرفته باشند.
7- بازوها وصل به بالاتنه :بازوها نباید به سربه گردن یا به ساقها متصل باشند بلکه باید به بالاتنه وصل باشند حتی اگر جای اتصال آنها درست نباشد یا اگر گردن کشیده نشده باشد می توان حد بین سرو بالا تنه راپذیرفت.
8-ساق ها وصل به بالا تنه: ساقها نباید به سر متصل باشند بلکه باید به بالاتنه وصل باشند حتی اگر دراین اتصال بی مهارتی دیده شود.
9- وجودپاها :پاها باید بوسیله یک خط ساده که با ساقها یک زاویه راتشکیل می دهد کشیده شده باشند یاآنکه بصورت دایره ای که بدنبال ساقها می اید ترسیم شوند یاآنکه بصورتی پیشرفته تر(دوخط، ترسیم کفش ها)کشیده شده باشند.
10- درازای تنه بیش ازپهنای آ ن با تنه می تواند بصورت یک خط ساده، یک بیضی،یک مستطیل یا شکلی "منعطف تر" باشد بشرطی که درازای آن بیش از پهنای آن باشد .
11- بازوها با دو خط و نه فقط با یک خط.
12- ساق ها با دو خط و نه فقط با یک خط.
13-ترسیم پیرامون شکل بامداد سیاه: تمام خط پیرامون آدمک (سر، تنه، اعضاء) باید بامداد سیاه ونه بامداد رنگی کشیده شده باشد عبارت دیگر کودک باید نخست آدمک راترسیم کند وسپس رنگ کندد.
14-وجود انگشتان، انگشتان باید وجود داشته باشند حتی اگر بصورت خطوط ساده است تعداد آنها درنظر گرفته نمی شود.
15- بازوها به نسبت درست :بازوها (به انضمام دستها)باید واجد نسبتهایی باشد که
لااقل بین 1 و4/1تا 5 برابر 4/1و 1 تا دو برابر طول تنه باشند(نسبت بازوها/تنه
2تا 25/1= بازوها/تنه).
16- تنه "منعطف" تنه دیگر نباید یک شکل هندسی (دایره ،بیضی ،مربع مستطیل یامثلث داشته باشد بلکه باید واجد خطوطی باشد که کمتر اجمالی بوده وبه واقعیت نزدیکترند.
17- وجود گردن :بایک خط ویا دو خط کشیده شده باشد.
18- ساقها به نسبت درست:ساقها باید بین 4/3تا 4/1و1 طول تنه باشند (نسبت تنه به ساق مساوی 75/0تا 25/1).
19- بازوها متصل به تنه درجای صحیح :بازوها باید به زیرگردن (درصورتی که گردن کشیده شده باشد )ترسیم شانه الزامی نیست.
20- شکل "منعطف" ساق ها: (با دوخط ) بصورت تیره چوب صاف یا طرح ناقصی نباشد ونوعی انعطاف درخطوط مشاهده شود.
21- گردن "منعطف" :خط گردن وخط تنه پیوسته بدون تشکیل یک زاویه حاده ترسیم شده باشند حتی اگر شانه کشیده نشده باشد.
22- جنسیت قابل شناسایی:وجود شلوار کفایت نمی کند چه پاره ای از دختران هم شلوار می پوشند فقط به مدل موها(جزدربعضی موارد مثل موهای بافته )نیز نمی توان استناد کرد.
23- واقع نگری رنگ دستها :انگشتان یادستها یاباید صورتی (نه قرمز)ویا فاقد رنگ باشند وهمرنگ بودن دستها وچهره الزامی نیست.
24- اتصال ساقها :بدون فضای واسطه ای :مدتها ساقها به بالاتنه به کونه ای متصل می شوند که یک فضای کم وبیش بزرگ بین آنها وجود دارد این فضا دیگر نباید وجودداشته باشد باید فاصله ساقها زیاد نبوده وبه نظر آید که درزیر دامن بیکدیگر متصل شده اند.
25- پنج انگشت درهر دو دست مشخص شده باشند یاشست بصورت متفاوت ازانگشتان که بشکلی کلی ترسیم شده اند نشان داده شده باشند.
26- وجودشانه ها:یک زاویه یا خط انحنا دارکه نشان دهنده شانه است درحد اتصال بازوها وتنه وجودداشته باشد.
27- نسبت درست سر:درازای تنه باید بین تا 4/3 2سرباشد وحد بهنجارنسبت تنه به سر مساوی 5/1تا75/2می باشد.
28-مشخص بودن سن :سن آدمک آشکارا براساس یکی ازجزئیات صورت (ریش، سبیل، چین و چروک )یا براساس ویژگی لباس یا برمبنای یک شی خاص (سیگار، پیپ، اسباب بازی، لوازم وجز آن)متمایز شده باشد شخص ترسیم شده می تواند یک کودک یک بزرگسال یایک فردمسن باشد.
29- وجو دستها (کف دست : یک فضا باید بین آستین وانگشتان ترسیم شده باشد ضمناً آستین وانگشتان هم باید کشیده شده باشند.
30-اتصال ساقها بدون تعیین حد :شلوار باید تاکمر ادامه داشته باشد بدون آنکه خطی درحد اتصال ساقها به تنه ترسیم شده باشد درصورت وجود دامن نمره منظورمی شود.
31-اتصال بازوها به تنه بدون تعیین حد:نبودن خطوط مشخص بین بازوها وتنه ،خطوط تنه وبازو به یکدیگر پیوسته اند.
32- وضعیت منطقی پاها: نسبت به ساقها پاها یا باید واجد نما باشند یعنی نوک آنها با فاصله زیاد یا کم اما بصورت قرینه ای ترسیم شده باشند.
اگر آدمک بصورت تمام رخ ترسیم شده باشد جهت هردو یا نباید به یک طرف باشد موضوع کاملاً عمودی که تداوم ساقهاست پذیرفته نمی شود مگر آنکه قوانین نما کم وبیش درنظر گرفته شده باشند که دراینصورت عرض پاها ازطول آنها بیشتر است.
33-رنگ مشابه وواقعی نگر صورت ودستها :صورت ودستها باید واجد رنگ مشابهی صورتی یابدون رنگ .
3-لباس:
1- وجود لباس :هاشور یارنگهایی را با رنگ چهره وبقیه اندام متفاوت باشند می توان به منزله وجود لباس تلقی کرد.
2- وجود لااقل یک جزء لباس ازفهرست زیر:دکمه ها ،کمربند، شنل، تزئینات پارچه، (خط ) نقطه کل وجزء آن ، کراوات، جلیقه، دستکش ،یقه، جیب، جواهرات، کلاه وکفش ،پاشنه کفش، بند کفش جوراب یا هرجزئی دیگر ازلباس.
3- وجود شلوار:متفاوت یا بالا تنه لباس یا براساس شکل آن، دو خط الزامی است یا براساس رنگ آن باید بالای لباس فرق داشته باشد یا وجود یک دامن که می تواند ازبالا تنه لباس متمایز باشد یا نباشد.
4- وجود کمربند: کمربند می تواند با یک خط مشخص شده باشد درصورتیکه جای آن درست باشد یاآنکه بادو خط کشیده شده باشد،درصورتیکه این خطوط درشروع ساقها قرارگرفته باشند.
5- وجود کفشها : ترسیم یا (یا دوخط) ویک خط متمایز کننده با رنگ متفاوت که پا رااز شلوار جدا کند کفایت می کند.
6- لااقل دوجزء لباس :ازبین فهرستی که درماده 2ارائه شد.
7-آستین وبالاتنه لباس یک رنگ باشند:
به این ماده نمده تعلق می گیرد .اگرجلیقه ای بارنگ متفاوت ترسیم شده باشد اما بتوان یقه بلوز یا قسمت جلوی آن را مشاهده کرد.
8- آستین جدااز دستها: یک خط باید دست واستین رادرحد مچ دست یا بالاتر (آستین کوتاه ) ازیکدیگر جدا کند.یادست وبازو به رنگهای متفاوت باشند تا بتوان حدس زد که آستین ترسیم شده است یک سطح برتر که به حد 75/0 درهیچ سنی نرسیده است نیز وجوددارد وان درصورتی است که آستین ازبازو (جدا شده )باشد.
9- وجود لااقل سه جزءلباس ازبین فهرستی که درماده 2ارائه شده .
10- بالاتنه مجزا یا نامتصل به گردن : یک خط باید یقه لباس رامشخص کند گردن نباید برنگ لباس باشد گاهی یقه کاملاً ترسیم می شود ولباس آشکارا ازگردن متمایز است.
11- شلوار نامتصل به ساقها : ساقها باید ازشلوار که پهن تراز ساق است بیرون آمده باشند.
12-واقع نگری رنگ کفشها : فقط رنگهای سیاه، قهوه ای یا بیرنگ پذیرفته می شود.
13-وجود لااقل سه جزء لباس :ازآنهایی که درماده 2 ذکرشد.
14- آدمک معرف شخص معینی باشد، لباس آدمک بازشناسی یک سرباز، یک ورزشکار ،یک دلقک یا جز آن را بدهد.
شیوه تحلیل ترسیم آدمک
جنبه های کلی ترسیم:
الف –محل ترسیم درصفحه :برای تعیین محل ترسیم ورقه کاغذ به وسیله دو خط عمود ودو خط افقی به 9 ناحیه مساوی تقسیم می شود ومرکز نقاشی آدمک نسبت به این نواحی مشخص می گردد.
نتایج بدست آمده نشان می دهد که ناحیه مرکزی بیش از نواحی دیگر مورد استفاده قرارمی گیرد (هر چند درحدود 13 درصد این ترسیمها درمرزهای ناحیه مرکزی قرارگرفته اند انتخاب گوشه های صفحه نادرتر ونابهنجارتر ازانتخاب نواحی میانه برونی است از این زاویه تفاوت دختران وپسران معنادار نیست اما باید خاطرنشان شود که مرکز روانشناختی صفحه بامرکز هندسی آن مطابقت کامل ندارد ومرکز نخست اندکی به طرف قسمت چپ گرایش داشته باشد آزمودنی بیشتر گرایش به بیان هیجانات بلافاصله خوددارد ورفتاری کودکانه نشان می دهد.
به هراندازه بطرف راست متمایل باشد بیشتر نشان دهنده نیروی مها ر عقلی ورشد یافتگی است .
همچنین ناحیه چپ معرف دلبستگی به مادر است وناحیه راست دلبستگی به پدررانشان می دهد . اگر صفحه کاغذ را درجهت عمودی درنظر بگیریم پایین صفحه نشان دهنده مادی نگری وبالای صفحه معرف آرمان نگری وزندگی تخیلی است.
پاره ای ازمؤلفان به این نتیجه دست یافته اند که دختران بیش از پسرا ن متمایل به ترسیم آدمک خود در بالای صفحه هستند .اما پژوهش کنونی نتوانسته است به تفاوتهای معنی داری دراین مورد دست یابد.
بررسی براساس سن نشان می دهد که موقعیت ترسیم درناحیه مرکزی از پایین ترین سنین غلبه دارد اما تدریجاً این غلبه افزایش می یابد واز 44% درسه سالگی به بیش از 75% در7سالگی ودرسن 12سالگی به 10% می رسد ودرنتیجه می توان مرکز موقعیت مرکز آدمک درنواحی خارجی را به منزله نابهنجاری تلقی کرد.
تفـسیر
مقدمه ای راجع به مفهوم ترسیم در روانشناسی
1-جنبه های کلی:درواقع موضوع نقاشی محل ترسیم درصفحه ابعاد ونسبتها، خطوط ترسیم موضع آدمک وقرینه سازی –وضعیت اندام وحرکت، رنگ ،ترسیم یک شخص معین ازلحاظ سن ،جنس، هویت ،حالت آدمک وبالاخره پیرامون آن .
2-جنبه تحلیلی:سر،تنه، اعضا ولباس است .
مؤلف توصیه می کند برای آماتورها حتما جدا جدا براساس همین فهرست نمره گذاری شود .
3-ابعاد:اندازه گیری آدمک با افزایش سن کودک افزایش می یابد وبا رشد اندام وی مطابقت دارد.
معهذا این ویژگی فقط دردختران مشاهده شده است که آدمک آنها درخلال ده سال دو برابر می شود وبطور متوسط از9سانتی متر در3سالگی به 18 سانتی متر در12 سالگی می رسد درحالیکه قد آدمک ترسیم شده توسط پسران درحد متوسط 14 سانتی متر پایدار می ماند.
بنابراین وقتی می خواهیم به ارزشیابی قدآدمک مبادرت ورزیم باید این ویژگی ها رادرنظر بگیریم واندازه نقاشی بیانگر درجه خود سنجی وگسترش جویی نقاشی است .
یک آدمک بزرگ به معنای اعتماد بنفس ایمنی وشگفتی است (رهبران وبرندگان ) وگاهی احتمالاً فقدان بازداری ،کنترل خود واحترام بدیگران رانشان می دهد ودرپاره ای مواقع مبین گرایش به گسترش جوئی است (شاید براساس جبران).
یک آدمک کوچک به معنای درهم فشردگی شخصیت کمرویی وترس است باید متذکر شد که آدمکها ی کوچک غالباً درنواحی برونی ورقه کاغذ ترسیم می شوند.
4-نسبتها:برای تعیین چگونگی تحول نسبتها براساس سن باید درازای سر، درازای بازو وساقهارابادرازای تنه دررابطه گذاشت بطور کلی میانگین نسبت بازوها وساقها براساس سن تغییر نمی کند درمورد بازوها میانگین مساوی 5/1 است (بنابراین معمولاً بازوها کمی درازتر ازتنه هستند )حدود بهنجاری که به 50% آزمونیها پوشش می دهد بین 25/1تا2 می باشد .
تنه/بازو=بازو/تنه
درمورد ساقها میانگین مساوی با یک است (بدین معنی که معمولاً طول ساقها با تنه مساوی است )،(حدود بهنجاری پذیرفته شده بین 75/0 تا25/1است).
برخلاف نسبتها ی بازوها وساقها نسبتها ی سر براساس سن تغییر می کند به عبارت دیگر درنقاشی کودکان سر به اندازه های کوچکتر ترسیم می شود .
میانگین نسبت تنه به سر در5 سالگی مساوی 5/1 درشش سالگی 75/1 واز ده سالگی به بعد مساوی 2 است .
انحراف ازمیانگین نیز با افزایش سن تقلیل می یابدمیتوان بازو/ تنه رادرحد بهنجار دانست اگر:
ازچها تا 9 سالگی بین 75/0 و3 قرارداشته باشد.از 9تا 12 سالگی بین 25/1و75/2قرار داشته باشد.
3-خطوط ترسیم:
چگونگی حرکت دست درنقاشی می تواند آشکار کننده مهارت حرکتی، کنترل عصب شناختی وحتی آسیب شناسی مغزی باشد بی مهارتی حرکتی وارگانیکی براساس مشکلات آزمودنی درترسیم منحنی ها وزوایا، درمهارکردن فشار برکاغذ ودرتحقق قرینه هاآشکار می گردد اما خطوط ترسیم شده ترجمان حالات هیجانی آزمونی نیز هستند.
خط توأم بافشار وضخیم حسی نگری است خط برانگیخته ای که تا حد پاره کردن کاغذ پیش می رود نشان دهنده نارضایتی وپرخاشگری است .
خط کمرنگ نشان دهنده حساسیت ملایمت وظرافت است وگاهی نیز تردید کمرویی وفقدان اعتماد بنفس رانشان می دهد.
گاهی فشاری که واردآورده می شود درنواحی مختلف ترسیم متفاوت است وبین ناحیه تعارضی است تنش درونی ازمودن راوادار می کند تاخطوط راتقویت کند آنها راسایه دار نماید وحتی بدورنقاشی خودیک دایره حفاظتی بکشد.
خطوط مطمئن ومستقیم ومبین اعتماد به خود مصمم بودن وهمچنین نوعی فقدان حالت شهودی وتاثیرپذیری است بالعکس خطوط منقطع درآزمودنیها ی شهودی مردد وکمال جودیده می شود.
براساس نظر مک اوور نقطه گذاری نشان دهنده وجود مادری عصبی و"جزئی نگر" است .
اما پاره ای دیگر ازمؤلفان براین عقیده اند که چنین ویژگی درترسیم مبین مقابله بااحساس گنهکاری است که ازخود شهوت گرایی یابی اختیاری ادرارناشی شده است .خطوط موازی، سایه ها وچهار خانه ها درافراد مضطرب دیده می شود.
سایه ها ورنگهای خاکستری نشانه افسردگی هستند ابعاد آنها وزمانی را که کودک به آن اختصاص می دهد بیش از وجود سایه ها به تنهایی اهمیت دارند.
خطوط شکسته وزاویه دار مشخص کننده چابکی ،خشم، ناآرامی وگاهی مردانگی ونیرو هستند درحالیکه خطوط منحنی ابتدایی ترین اند ومشخص کننده ملایمت ،روحیه مصالح آمیز ،تبعیت جویی، به خود دلباختگی ونرمش اند خطوط راست نشان دهنده آرامش ،وقار وبی انعطافی اند.
کودک برجهت عمودی قبل ازجهت افقی تسلط می یابد، خطوط پایین رونده نشان دهنده بدبینی، افسردگی، خستگی ومرگ اند .خطوط بالارونده شادی، زندگی وانفجار احساسات حاد رامشخص می کند.
تأکید بر خط عمودی مرکزی مبین کوشش برای حفظ تعادل عاطفی ناپایدار است در حالیکه تأکید برخط افقی نشان دهنده شدت نیازهای ارتباطی است .
خط خوردگی وپاک کردن نشانه بی تصمیمی، نارضایتی ازخود و احساسات کمتری است لکه ها وسیاه کردنها مبین احساس گناه اند.
وقتی نقاشی حالتی کثیف وچرک داشته باشد معمولاً با کودکی سروکار داریم که درمرحله مقعدی تثبیت شده است اما این تثبیت درکودکانی که نقاشی آنها واجد وضوح ،نظم ودقت درجزئیات به صورتی افراطی است نیز وجود دارد (گرایشهای وسواسی).
درجه تکامل نقاشی می تواند تابع حسن نیت کودک وتمایل وی به ارضای آزمایشگر باشد گرایش به "سرهم بندی" یا تکامل نقاشی که از این نکته ناشی می شود درنتایج ترسیم موثراست.
موضع آدمک در صفحه و قرینه سازی
درآغاز کودک نمی تواند ترسیم خودرا درصفحه درست قرار دهد آدمک نسبت به صفحه غالباً به صورت مایل کشیده می شود سپس کودک بالا وپایین را تشخیص می دهد واز چهارسالگی (دختران وپسران)حداقل 75% کودکان نقاشی خود را بصورت عمودی می کشند مع هذا خطوط ترسیم شده توأم با بی مهارتی بوده وغالباً نامساو ی اند بخشها ی مختلف اندام بدون درنظر گرفتن محور بدن کشیده می شود بدین ترتیب می توان مشاهده کرد که یک بازو وبالاتر ازدیگری ویک ساق پا بلند تر ازساق پا بلندتر ازساق دیگر وجزآن کشیده شده است قرینه بودن اعضای بدن از8 سالگی دردختران واز نه سالگی درپسران درحد 75% مشاهده می شود قرینه بودن رگه های صورت دیرتر بدست می اید وحد آن دردختران در9سالگی است درحالیکه درپسران حتی در12سالگی نیز به حد 75%نمیرسد.برای ارزشیابی این جنبه نقاشی می توان یک کاغذ شفاف که روی آن خطی عمودی کشیده شده است روی نقاشی کودک قرارد ارد وقتی محور سربا محور تنه ومحورتنه با محور ساقها مطابقت نداشته باشد عدم تعادل اندام ظاهر می شود.
همچنین می توان عدم تعادل راوقتی شکل سریا شکل تنه نامنظم اند ووقتی بازوها درحد معینی وبه شیوه مشابهی به تنه وصل نشده اند ووقتی دوبازو وساق واجد طول مساوی و پهنای مساوی نیستند مشاهده کرد.
عدم تعادل درصورت زمانی مشخص می شود که رگه های قرینه ای چهره روی یک خط قرارنداشته باشند وهمچنین یکی ازآنها بزرگتر ازدیگری باشد دهان کج باشد وجز آن.
سنین 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
قرینه سازی بدن پسران 31 41 47 51 57 95 82 83
دختران 13 22 55 66 92 80 85 94 100
قرینه سازی پسران 17 47 2 37 43 42 55 66
ر رگه های صورت دختران 38 26 49 58 69 93 81 74 100
جدول هنجار گزینی برحسب چارک در پسران
جدول 1. سر ( پسران)
سن |
حداقل |
چارک اول |
میانه |
چارک سوم |
حداکثر |
5/3 5/4 5/5 5/6 5/7 5/8 5/9 5/10 5/11 5/12 |
0 0 2 4 1 9 7 4 5 5 |
2 3 5 6 7 10 11 11 11 11 |
2 5 7 8 10 11 12 13 14 15 |
4 5 9 11 13 13 13 15 16 16 |
7 7 11 16 21 15 18 20 20 20 |
جدول 2. طرح بدنی ( پسران)
سن |
حداقل |
چارک اول |
میانه |
چارک سوم |
حداکثر |
5/3 5/4 5/5 5/6 5/7 5/8 5/9 5/10 5/11 5/12 |
0 0 1 5 6 14 15 12 9 9 |
0 4 13 14 19 19 20 17 22 22 |
4 6 14 17 20 22 24 25 26 27 |
5 9 19 20 25 25 26 29 29 29 |
8 12 27 25 30 29 36 32 30 30 |
جدول 3. لباس ( پسران)
سن |
حداقل |
چارک اول |
میانه |
چارک سوم |
حداکثر |
5/3 5/4 5/5 5/6 5/7 5/8 5/9 5/10 5/11 5/12 |
1 3 4 1 0 2 |
2 3 4 5 6 5 7 6 |
3 5 6 7 8 9 10 10 |
1 5 6 10 10 10 10 12 11 |
1 3 10 11 12 13 13 14 14 13 |
جدول 4. مقیاس کلی ( پسران)
سن |
حداقل |
چارک اول |
میانه |
چارک سوم |
حداکثر |
5/3 5/4 5/5 5/6 5/7 5/8 5/9 5/10 5/11 5/12 |
18 11 20 27 28 20 23 24 |
0 6 21 27 33 35 26 37 42 44 |
6 10 22 30 39 42 45 47 48 49 |
10 11 31 33 44 46 48 51 55 55 |
16 19 47 46 63 56 59 58 60 56 |
جدول هنجار گزینی برحسب چارک در دختران
جدول 5. سر ( دختران)
سن |
حداقل |
چارک اول |
میانه |
چارک سوم |
حداکثر |
5/3 5/4 5/5 5/6 5/7 5/8 5/9 5/10 5/11 5/12 |
0 1 2 3 3 3 7 8 7 10 |
0 3 6 8 9 11 12 12 14 15 |
2 6 8 10 12 14 15 15 16 17 |
4 8 9 12 14 15 17 18 19 20 |
6 11 18 20 19 21 20 20 22 22 |
جدول 6. طرح بدنی ( دختران)
سن |
حداقل |
چارک اول |
میانه |
چارک سوم |
حداکثر |
5/3 5/4 5/5 5/6 5/7 5/8 5/9 5/10 5/11 5/12 |
0 3 7 8 7 9 18 17 16 15 |
1 6 12 14 19 21 22 22 22 21 |
4 8 14 18 21 25 27 27 28 28 |
6 11 18 24 26 29 29 29 31 31 |
11 15 28 30 30 31 31 32 32 33 |
جدول 7. لباس (دختران)
سن |
حداقل |
چارک اول |
میانه |
چارک سوم |
حداکثر |
5/3 5/4 5/5 5/6 5/7 5/8 5/9 5/10 5/11 5/12 |
0 0 0 1 2 2 5 3 3 4 |
0 0 2 4 6 7 9 10 10 10 |
0 1 4 6 8 9 11 11 11 12 |
0 2 5 9 10 11 12 12 12 13 |
2 3 9 12 12 13 14 14 14 13 |
جدول 8. مقیاس کلی ( دختران)
سن |
حداقل |
چارک اول |
میانه |
چارک سوم |
حداکثر |
5/3 5/4 5/5 5/6 5/7 5/8 5/9 5/10 5/11 5/12 |
0 6 15 16 16 26 30 31 34 33 |
0 10 21 29 36 42 49 45 47 46 |
6 12 25 35 42 49 52 54 56 57 |
10 21 33 39 49 54 58 58 59 60 |
16 27 48 54 56 69 61 61 64 65 |
ورقه نمره گذاری آدمک
مقیاس رشدیافتگی
I-سر |
نمره |
|
نمره |
||||||
|
1 |
وجود سر |
F.C.4 |
|
13 |
|
فاصله صحیح چشم ها |
F.10 |
|
|
2 |
وجود چشمان |
F.C.4 |
|
14 |
|
ارتفاع صحیح چشمها |
F.11,C.12 |
|
|
3 |
وجود دهان |
F.5,C.6 |
|
15 |
|
شکل تحول یافته بینی |
F.11 |
|
|
4 |
وجود بینی |
F.C.5 |
|
16 |
|
شکل تحول یافته یا مدل موها |
F.11 |
|
|
5 |
وجود موها |
F.6,C.11 |
|
17 |
|
رنگ واقع بینی |
F.11,C.10 |
|
C |
6 |
واقع نگری رنگ زمینه صورت |
F.7,C.6 |
|
18 |
|
لااقل سه جزء ازچشمان |
F.12 |
|
C |
7 |
واقع نگری رنگ چشم ها |
F.7,C.6 |
|
19 |
|
وجودمردمک |
F.C.12 |
|
C |
8 |
واقه نگری دهان |
F.7,C.6 |
|
20 |
|
وجود ابروها |
F.12 |
|
|
9 |
شکل بیضی چشمها |
F.8 |
|
21 |
|
رنگ قرمز دهان |
F.12 |
|
|
10 |
لااقل دوجزء چشم ها |
F.8 |
|
22 |
|
مدل خاص موها |
F.12 |
|
C |
11 |
رنگهای کاملاً واقع نگر صورت |
F.9,C.10 |
|
23 |
|
جاهای صحیح (طول و عرض )چشم ها |
F.12 |
|
|
12 |
شکل –تحول مانند دهان |
F.C.9 |
|
|
II-طرح بدنی |
نمره |
|
نمره |
||||||
|
1 |
آدمک قابل شناسائی |
F.C.4 |
|
17 |
|
وجود گردن |
F.8,C.11 |
|
|
2 |
نقاشی جهت یافته در صفحه |
F.C.4 |
|
18 |
|
نسبت درست ساق ها |
F.8,C.11 |
|
|
3 |
وجود لااقل دوجزء بدن |
F.4,C.5 |
|
19 |
|
بازوها وصل به تنه در محل صحیح |
F.8,C.11 |
|
|
4 |
وجود تنه |
F.4,C.5 |
|
20 |
|
شکل منعطف ساق ها |
F.8,C.11 |
|
|
5 |
وجود ساق های پا |
F.4,C.5 |
|
21 |
|
جنسیت قابل شناسائی |
F. C.9 |
|
|
6 |
وجود بازوها |
F.4,C.5 |
|
22 |
C |
واقع نگری رنگ دستها |
F.9,C.8 |
|
|
7 |
بازوها وصل به تنه |
F.4,C.5 |
|
23 |
|
اتصال دست ها بدون فضای واسطه ای |
F.9 |
|
|
8 |
بازوها وصل به تنه |
F. C.5 |
|
24 |
|
پنج انگشت با شست جدا از انگشتان دیگر که بصورت کلی ترسیم شده باشد . |
F.10,C.11 |
|
|
9 |
وجود پاها |
F. C.5 |
|
25 |
|
انعطاف گردن |
F.9,C.11 |
|
|
10 |
طول تنه بیش ازعرض |
F.6,C.5 |
|
26 |
|
وجودشانه ها |
F.10,C.9 |
|
|
11 |
بازوها با دو خط |
F.C.6 |
|
27 |
|
نسبت درست سر |
F.10,C.12 |
|
|
12 |
ساق ها با دوخط |
F.C.6 |
|
28 |
|
سن قابل تشخیص |
F.C.10 |
|
C |
13 |
پیرامون شکل بامداد سیاه |
F.7,C.9 |
|
29 |
|
وجود کف دست (با یا بدون انگشت) |
F.C.10 |
|
|
14 |
وجود انگشتان (تعداد هر چه باشد) |
F.C.7 |
|
30 |
|
اتصال"بدون حد" ساق ها |
F. 10 |
|
|
15 |
نسبت درست بازوها |
F.7,C.9 |
|
31 |
|
اتصال"بدون حد" بازوها |
F. 11 |
|
|
16 |
انعطاف تنه |
F.8,C.9 |
|
32 |
|
موضع منطقی پاها |
F.11,C.10 |
|
|
33 |
C |
رنگ مشابه و "واقع نگر " چهره ها و دست ها |
F.11,C.12 |
|
III- لباس ها |
نمره |
||
1 |
وجود لباس |
F. C.5 |
|
2 |
لااقل یک جزء لباس |
F. C.6 |
|
3 |
وجود شلوار |
F. C.6 |
|
4 |
وجود کمربند |
F.9,C.11 |
|
5 |
کفش ها |
F.6,C.7 |
|
6 |
لااقل دو جزء لباس |
F.8,C.11 |
|
7 |
آستین به رنگ بالاتنه لباس |
F.8,C.11 |
|
8 |
آستین ها مجزا به دست ها |
F.8,C.11 |
|
9 |
لااقل سه جزء لباس |
F.10,C.12 |
|
10 |
بالاتنه ، لباس ، مجزا یا نامتصل به گردن |
F.12 |
|
11 |
شلوار نامتصل به ساق ها |
F.12 |
|
12 |
واقع گری در رنگ کفش |
F.12 |
|
13 |
لااقل 4 جزء لباس |
F.12 |
|
14 |
مشخص بودن شخصیت آدمک |
C.12 |
|
طبقه بندی آزمودنی برحسب سن رشد یافتگی
نمرات/سن |
5/3 |
5/4 |
5/5 |
5/6 |
5/7 |
5/8 |
5/9 |
5/10 |
5/11 |
5/12 |
T S V جمع کل C |
................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................... |
هنجار بر اساس رشد یافتگی
پسران
5/12 |
5/11 |
5/10 |
5/9 |
5/8 |
5/7 |
5/6 |
5/5 |
5/4 |
5/3 |
سن |
15 |
14 |
13 |
12 |
11 |
10 |
8 |
7 |
5 |
3 |
T |
17 |
16 |
15 |
24 |
22 |
20 |
17 |
14 |
6 |
4 |
S |
10 |
10 |
9 |
8 |
7 |
6 |
5 |
3 |
0 |
0 |
V |
49 |
48 |
47 |
45 |
42 |
39 |
30 |
22 |
10 |
6 |
مجموع نتایج |
دختران
5/12 |
5/11 |
5/10 |
5/9 |
5/8 |
5/7 |
5/6 |
5/5 |
5/4 |
5/3 |
سن |
17 |
16 |
15 |
15 |
14 |
12 |
10 |
8 |
4 |
2 |
T |
29 |
28 |
27 |
25 |
21 |
18 |
14 |
8 |
4 |
0 |
S |
12 |
11 |
11 |
11 |
9 |
8 |
6 |
4 |
1 |
0 |
V |
57 |
56 |
54 |
52 |
49 |
42 |
35 |
25 |
13 |
6 |
مجموع نتایج |
ابعاد ترسیم ( طول آدمک)
پسران
درصد سن |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
10% نابهنجار چارک اول میانه جارک سوم 10% نابهنجار |
7 10 14 20 26 |
5 10 15 22 24 |
4 5 10 16 17 |
6 8 10 11 |
7 10 14 17 |
9 12 17 21 |
11 15 19 22 |
8 9 14 17 20 |
10 11 13 16 18 |
9 11 13 17 18 |
دختران
درصد سن |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
10% نابهنجار چارک اول میانه جارک سوم 10% نابهنجار |
3 4 9 18 23 |
3 5 10 14 17 |
2 7 8 10 11 |
6 7 10 13 18 |
5 9 12 15 20 |
7 11 14 17 21 |
9 13 15 19 23 |
9 13 15 18 24 |
12 14 17 20 23 |
11 14 18 22 24 |
هنجارهای نمرات رنگ (پسران )
سن |
Max Q3 Med Q1 Min |
5/3 |
0 0 0 0 4 |
5/4 |
0 0 0 1 2 |
5/5 |
0 1 3 4 6 |
5/6 |
0 1 4 6 10 |
5/7 |
1 4 6 8 10 |
5/8 |
1 5 7 8 10 |
5/9 |
2 5 8 9 11 |
5/10 |
2 6 8 9 11 |
5/11 |
2 6 8 9 11 |
5/12 |
2 5 7 8 11 |
هنجارهای نمرات رنگ ( دختران )
سن |
Max Q3 Med Q1 Min |
5/3 |
0 0 0 0 5 |
5/4 |
0 0 0 4 8 |
5/5 |
0 0 1 4 9 |
5/6 |
1 4 5 6 10 |
5/7 |
0 5 7 8 10 |
5/8 |
1 6 8 9 11 |
5/9 |
2 6 8 9 10 |
5/10 |
2 7 9 9 11 |
5/11 |
4 7 9 10 11 |
5/12 |
5 7 8 9 11 |
جدول " علائم تحولی" که فراوانی آنها در سنین مختلف به 75% می رسد.
4 سالگی
|
دختران |
|
پسران |
1 |
آدمک قابل شناسائی |
1 |
آدمک قابل شناسائی |
2 |
نقاشی جهت یافته در صفحه |
2 |
نقاشی جهت یافته در صفحه |
3 |
وجود سر |
3 |
وجودسر |
4 |
وجود چشم ها( حتی به شکل ساده) |
4 |
وجود چشم ها( حتی به شکل ساده) |
|
|||
5 |
وجود تنه (حتی به صورت اجمالی) |
|
|
6 |
وجود بازوها(حتی ترسیم شده به یک خط) |
|
|
7 |
وجود ساق ها( حتی به صورت یک خط ساده) |
|
|
8 |
وجودلااقل دو عنصر: سر، چشم ها، تنه، ساق ها، موها، دهان |
|
|
|
|
5 سالگی
|
دختران |
|
پسران |
1 |
وجود دهان(شکل ساده پیشرفته) |
1 |
وجود لااقل دو عنصر ازعناصر زیر سر ، چشم ها، تنه، ساق ها، موها و دهان |
2 |
وجود بینی(شکل ساده پیشرفته) |
2 |
وجود بینی(شکل ساده یا تحول یافته) |
3 |
وجود پاها |
3 |
وجودتنه(حتی به صورت اجمال) |
4 |
بازوها متصل به بالا تنه |
4 |
طول تنه بیشتر از عرض آن |
5 |
ساق ها متصل به بالا تنه |
5 |
وجود بازوها(حتی به صورت یک خط ساده) |
6 |
وجودلباس |
6 |
بازوها وصل به تنه |
|
7 |
وجود ساق ها(حتی به صورت یک خط ساده ) |
|
8 |
ساق ها وصل به تنه |
||
9 |
وجود پاها |
||
10 |
وجود لباس |
||
|
6 سالگی
|
دختران |
|
پسران |
1 |
وجود موها(رنگ واقع نگر) |
1 |
تمام پیرامون نقاشی با مدادسیاه |
2 |
بازوها با دو خط |
2 |
رنگ واقع نگر چشمها |
3 |
ساق ها با دو خط |
3 |
وجود دهان(شکل ساده یا پیشرفته) |
4 |
طول تنه بیش از پهنای آن |
4 |
رنگ واقع نگر دهان |
5 |
وجود پاشنه |
5 |
بازوها با دو خط |
6 |
وجود کفش ها |
6 |
ساق ها با دو خط |
7 |
لااقل یک جزء لباس |
7 |
وجود پاشنه |
|
8 |
لااقل یک جزءلباس |
|
|
7 سالگی
|
دختران |
|
پسران |
1 |
وجود انگشتان |
1 |
وجود انگشتان |
2 |
نسبت صحیح بازوها |
2 |
وجود کفش ها |
3 |
تمام پیرامون نقاشی با مداد سیاه |
|
|
4 |
رنگ واقع نگرچشم ها |
|
|
5 |
رنگ واقع نگر دهان |
|
|
6 |
رنگ واقع نگر زمینه چهره |
|
|
7 |
لااقل دو جزء لباس |
|
|
|
|
8 سالگی
|
دختران |
|
پسران |
1 |
شکل پیشرفته چشم ها |
1 |
خط سیاه بینی |
2 |
وجود دو جزء چشم ها یا بیشتر |
2 |
رنگ واقع نگر در زمینه چهره |
3 |
وجود گردن |
3 |
رنگ واقع نگر دست ها |
4 |
شکل " منعطف" تنه |
4 |
لااقل دو جزء لباس |
5 |
وجود تنه(حتی بهصورت اجمالی) |
|
|
6 |
وجود بازوها( حتی ترسیم شده به یک خط ) |
|
|
7 |
وجود ساق ها ( حتی به صورت یک خط ساده) |
|
|
8 |
وجود لااقل دو عنصر :سر،چشم ها،تنه،ساق ها، موها، دهان |
|
|
9 |
آستین ها مجزا یا نامتصل به دستها |
|
|
|
|
9 سالگی
|
دختران |
|
پسران |
1 |
شکل پیشرفته موها(به سر کلاً پوشش دهدیا واحد یک مدل باشد). |
1 |
شکل پیشرفته دهان |
2 |
شکل پیشرفته دهان |
2 |
شکل پیشرفته بینی |
3 |
رنگ کاملاً واقع نگرصورت |
3 |
وجود موها |
4 |
رنگ واقع نگر دست ها |
4 |
شکل"منعطف"تنه |
5 |
گردن"منعطف" |
5 |
بازوها متصل به تنه در محل صحیح |
6 |
اتصال ساق ها بدون فضا بین آن دو |
6 |
مشخص بودن جنسیت |
7 |
مشخص بودن جنسیت |
|
|
8 |
وجود کمربند |
|
|
|
|
10 سالگی
|
دختران |
|
پسران |
1 |
نسبت صحیح سر |
1 |
شکل تحول یافته چشم ها |
2 |
فاصله صحیح چشم ها |
2 |
رنگ کاملاً واقع نگر صورت |
3 |
وجود شانه |
3 |
رنگ کاملاً واقع نگر و یکرنگ صورت و دستها |
4 |
وجودکف دست افزودن برانگشت |
4 |
اتصال بازوها به تنه بدون خط محدود کننده |
5 |
اتصال ساق ها به تنه بدون وجود خط محدود کننده |
5 |
وجود کف دست افزون بر انگشت ها |
6 |
قابل تشخیص بودن سن |
6 |
شکل " منعطف" ساق ها |
7 |
بالاتنه لباس "مجزا" یا نامتصل به گردن |
7 |
اتصال ساق ها بدون فضا بین آن دو |
8 |
لااقل سه جزء لباس |
8 |
موضع منطقی پاها |
|
9 |
قابل تشخیص بودن سن |
|
10 |
آستین همرنگ بالاتنه لباس |
||
11 |
آستین "مجزا "یا "نامتصل" به دستها |
||
12 |
رنگ واقع نگر کفش ها |
||
|
11 سالگی
|
دختران |
|
پسران |
1 |
جای صحیح چشم ها ازلحاظ طول |
1 |
وجود گردن |
2 |
شکل پیشرفته بینی |
2 |
وجود شانه |
3 |
خط سیاه بینی |
3 |
نسبت صحیح بازوها |
4 |
اتصال بازوها به تنه بدون خط محدودکننده |
4 |
نسبت صحیح ساق ها |
5 |
ترسیم 5 انگشت یا شست متمایز از بقیه انگشتان |
5 |
اتصال ساق هابه تنه بدون خط محدود کننده |
6 |
رنگ کاملاً واقع نگر ویک رنگ صورت و دستها |
6 |
وجود کمربند |
7 |
موضع منطقی پاها |
|
|
|
|
12 سالگی
|
دختران |
|
پسران |
1 |
جای صحیح چشمها در طول و عرض |
1 |
نسبت صحیح سر |
2 |
وجود مردمک |
2 |
جای صحیح چشم ها در عرض |
3 |
وجود ابرو |
3 |
به جای صحیح چشم ها در طول |
4 |
وجود سه جزء یا بیشر چشم ها |
4 |
وجود مردمک |
5 |
دهان قرمز |
5 |
شکل تحول یافته موها |
6 |
مدل مو |
6 |
مشخص بودن " شخصیت" آدمک |
7 |
شلوار نا متصل با پاها |
|
|
8 |
رنگ واقع نگر با کفش ها |
|
|
9 |
لااقل چهار جزءلباس |
|
|
10 |
مشخص بودن "شخصیت" آدمک |
|
|
|
|